هجوم افکار یا وسواس فکری چیست و برای رهایی از آن چه باید کرد؟ مشاوره و تراپیست بیرجند

همه انسان‌ها افکار مزاحمی دارند که هر از چند گاهی به سراغ آن‌ها می‌آیند. در دنیای پر‌تلاطم و آشفته امروزی، کمتر کسی را می‌توان یافت که هجوم افکار ناخواسته را به‌ویژه پیش از خواب تجربه نکرده باشد. اما در برخی افراد این حالت شدت پیدا می‌کند و فرد در طول روز با افکار و ترس‌های تکرار‌شونده در ذهن خود مواجه می‌شود و تلاش برای بیرون کردن آن‌ها از خانه ذهن،تنها برای مدت کوتاهی دوام خواهد داشت.
گاهی این نشخوار فکری یا تا جایی فرد را آزار می‌دهد که به هر راهکار غیرعلمی برای درمان چنگ می‌زند. این افراد ممکن است به‌صورت مداوم در مورد ابتلا به بیماری‌های مختلف فکر ‌کنند یا مدام افکار و رفتار خود و دیگران را وارسی و مرور کنند یا ممکن است مدام دلواپس عزیزان خود باشند.
در چنین مواردی فرد سعی می‌کند با مراقبت گری و توجه بیشتر مانع از رخداد موضوع اضطراب زا شود. در اینجا این احتمال وجود دارد که فرد به وسواس فکری مبتلا باشد که بخشی از اختلال وسواس فکری-عملی است.

وسواس فکری عملی یا OCD چیست؟

وسواس فکری عملی یا Obsessive-Compulsive Disorder که به‌اختصار به آن OCD نیز اطلاق می‌شود، یک اختلال روانشناختی است که باعث تکرار افکار یا احساسات ناخواسته (وسواس) یا اصرار به انجام مکرر یک کار (اجبار) می‌شود. در واقع، اجبار یا وسواس عملی، رفتارهایی هستند که باید بارها و بارها انجام شوند تا اضطراب ناشی از وسواس فکری فرد کاهش یابد. برخی افراد هم به وسواس فکری و هم به وسواس عملی مبتلا هستند، اما عده‌ای ممکن است تنها به یکی از آن‌ها دچار باشند.

فرد مبتلا به این اختلال ممکن است متوجه نباشد که وسواس فکری و یا وسواس عملی او بیش از اندازه یا غیر‌منطقی است و زمان زیادی را از او گرفته و در کارهای روزمره، اجتماعی، مدرسه یا کار وی تداخل ایجاد می‌کند. گاهی نیز فرد به این مسئله واقف است، اما توانایی متوقف کردن آن را ندارد.

علائم وسواس فکری عملی

اختلال وسواس فکری-عملی شامل وسواس و اجبار است. ممکن است عده‌ای فقط علائم وسواس و عده‌ای علائم هر دو را داشته باشند. در ادامه به تشریح علائم مختص هر دسته خواهیم پرداخت.

علائم وسواس فکری

وسواس فکری شامل افکار مزاحم و تکرار شونده، تمایلات یا تصاویر مزاحم تکراری و مداوم است که باعث پریشانی یا اضطراب فرد می‌شوند. این افکار معمولاً زمانی به ذهن هجوم می‌آورند که در حال فکر کردن یا انجام کارهای دیگر هستید.

وسواس فکری اغلب به‌صورت موارد زیر بروز می‌کند:

• ترس از آلودگی یا بیماری

• نیاز شدید به اطمینان یافتن

• نیاز شدید به نظم و تقارن

• افکار تهاجمی یا وحشتناک در مورد آسیب رساندن به خود یا دیگران

• افکار ناخواسته از جمله پرخاشگری، یا موضوعات جنسی یا مذهبی

مثال‌هایی از علائم وسواس فکری:

• از لمس اشیایی که دیگران آن‌ها را لمس کرده‌اند، ترس دارید

• از موقعیت‌هایی که سبب آغاز وسواس فکری شما می‌شوند، مانند دست دادن، اجتناب می‌کنید

• شک دارید که در را قفل کرده باشید یا اجاق گاز را خاموش کرده‌ باشید

• وقتی اشیا حالت منظم ندارند یا با روش خاص شما مرتب نشده‌اند، استرس شدیدی می‌گیرید

• تصاویری از راندن خودرو به میان جمعیتی از مردم به ذهن شما می‌آید

• افکاری در مورد انجام رفتار زشت یا اقدام نامناسب در ملأعام دارید

• تصاویر جنسی ناخوشایند در ذهن شما تداعی می‌شود

ویژگی های افکار وسواسی

افکار وسواسی زمانی اتفاق می افتد که مدیریت افکار مزاحم ما بسیار سخت است. ویژگی افکار وسواسی این است که آنها به ما احساس ناراحتی می دهند و تأثیر منفی بر زندگی روزمره ما می گذارند. افکار وسواسی و مزاحم ممکن است در ذهن ما گیر کنند و ما ممکن است نگران این باشیم که چه زمانی از بین خواهند رفت. افکار وسواسی اغلب تکراری هستند و از بین نمی روند و هرچه بیشتر به آن فکر کنید، بیشتر مضطرب می شوید و افکار بدتر می شوند.

علائم وسواس عملی

وسواس عملی شامل رفتارهای تکرارشونده است که احساس می‌کنید ناچار به انجام آن‌ها هستید. این رفتار‌های تکراری به‌منظور کاهش اضطراب ناشی از وسواس فکری شما یا جلوگیری از وقوع یک اتفاق بد است. انجام چنین کار‌هایی، هیچ لذتی به‌همراه ندارد و ممکن است فقط سبب کاهش موقت اضطراب شود.

علائم وسواس عملی شبیه علائم وسواس فکری هستند، تنها تفاوت آن‌ها در این است که علاوه بر ذهن، در عمل نیز ظاهر می‌شوند. این علائم عبارتند از:

• شستشو و تمیز کردن مکرر

• چک کردن مکرر

• شمارش کردن مکرر

• نظم بیش از حد

• دنبال کردن مجددانه یک روال

• نیاز به اطمینان

مثال‌هایی از علائم و نشانه‌های وسواس عملی:

• دست‌ها را به‌صورت مکرر شستشو می‌دهید، تا جایی‌که پوست شما خشک و آسیب‌دیده می‌شود

• برای اطمینان از قفل بودن درب‌ها، بارها و بارها آن‌ها را چک می‌کنید

• اجاق گاز را بارها و بارها چک می‌کنید تا مطمئن شوید که خاموش است

• قدم‌هایتان، بطری‌ها یا سایر اشیای اطرافتان را دائماً شمارش می‌کنید

• زیر لب به تکرار دعا، کلمه یا عبارت خاصی می‌پردازید

• قوطی‌های کنسرو‌ را همیشه با یک ترتیب مشخص قرار می‌دهید

وسواس فکری ترس از اتفاقات بد

اضطراب پیش‌بینی یا وسواس فکری ترس از اتفاقات بد به خودی خود یک اختلال نیست، بلکه نشانه‌ای از اختلال اضطراب فراگیر، اختلال هراس یا وسواس فکری است. اضطراب پیش بینی به نگرانی در مورد رویدادهای خاص آینده و ترس از اتفاقات بد اشاره دارد. وسواس فکری ترس از اتفاقات بد می‌تواند از یک حس گذرا تا یک ترس ناتوان‌کننده متغیر باشد. فرد در وسواس فکری ترس از اتفاقات بد ممکن است زمان زیادی را صرف تصور بدترین سناریوها کند. تمرکز بیش از حد بر روی این نتایج ناخواسته می تواند ناامیدی فرد را افزایش دهد.

وسواس فکری ترس از اتفاقات بد می تواند در زمینه های مختلفی اتفاق بیفتد، اما معمولاً روی چیزهایی تمرکز می کند که فرد نمی تواند پیش بینی یا کنترل کند. این نگرانی‌ها تا جایی طبیعی هستند که بر زندگی روزمره شما تاثیر منفی نگذارند.

پیامدهای وسواس فکری

وسواس‌های عملی پیامد مستقیم وسواس‌های فکری هستند، اما به‌غیر از وسواس عملی، افراد مبتلا معمولا بسیار مضطرب و احساساتی هستند و علائمی مانند علائم افسردگی، نگرانی بیش از حد، تنش شدید و احساس مداوم اینکه هیچ چیز درست نیست را دارند.

افکار مزاحم و تکرار شونده ممکن است چندین اثر کوتاه‌مدت از جمله عدم توانایی شخص در کار کردن به‌عنوان فرد مفیدی در جامعه، ایجاد مشکلات در مدرسه یا محل کار، ایجاد مشکل در حفظ دوستی یا روابط عاشقانه را به‌دنبال داشته باشد. اثرات طولانی‌مدت این اختلال عمدتاً به‎دلیل کیفیت پایین زندگی مبتلایان ایجاد می‌شوند. این اثرات طولانی‌مدت شامل افسردگی، اضطراب مداوم و افزایش خطر سوء‌مصرف مواد هستند.

آیا وسواس قابل درمان است؟

درمان وسواس امکان پذیر است اما بیمارانی هستند که به درمان مقاومت نشان می‌دهند.

1. دسته اول بیمارانی هستند که علائم به جزئی از وجودشان تبدیل شده است به این بیماران، خودهمخوان می‌گویند. بیماران خودهمخوان از علائم خود بی خبر هستند و نمی‌دانند جزئی نگری افراطی و قوانین سفت و سختشان مانع از تجربه ی زندگی سالم و شاد است و با هر تجربه ی ناکامی، قوانین جدیدتری وضع می‌کنند که زندگی آنها را محدودتر می‌کند. بسیار مشکل است یک بیمار خودهمخوان را وارد رواندرمانی کنید. زیرا از نظر آنها هیچ مشکلی وجود ندارد.

 

1. دسته دوم افرادی هستند که از قضاوت شدن و سرزنش توسط خود و دیگران ترس دارند و دریافت یک تشخیص روانشناسی می‌تواند در آنها باعث احساس شرم و تحقیر شود و ترس از طرد شدن مانع شروع یا ادامه رواندرمانی در آنها شود.

 

1. دسته سوم کسانی هستند که اختلالات رفتاری برایشان نشانه ضعف است. همانطور که شنیده اید اغلب مردم می‌گویند “هر کسی باید بتواند مشکلات خود را حل کند.” بخصوص در مردان به این معنی است که نیاز به کسی نداشته باشید.

در این موارد خانواده و دوستان بایست از متقاعد کردن ملایم استفاده کنند و دشوار بودن اعتراف را برای فرد تسهیل کنند و همراه و حامی باشند.

درمان وسواس فکری و رهایی از افکار وسواسی

اگر افکار شما ناشی از مشکلات غیر‌واقعی هستند و کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده‌اند، به وسواس فکری مبتلا هستید و لازم است که هر چه زود‌تر به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید.

روان‌درمانگر با ارائه راهکار‌های مؤثر شما را در نبرد با هجوم افکار ناخواسته و مزاحم یاری می‌کند و معمولا از یکی از دو روش زیر بسته به ‌شدت اختلال استفاده می‌نماید.

رواندرمانی وسواس فکری

رفتاردرمانی شناختی (CBT) نوعی روان‌درمانی برای از مبتلایان به وسواس است. مواجهه‌درمانی (ERP)، بخشی از درمان CBT است که در آن، فرد مبتلا به‌تدریج در معرض ترس یا وسواس خود قرار می‌گیرد و راه‌های مقابله با اجبار ناشی از آن را می‌آموزد.

دارو‌درمانی وسواس فکری

برخی داروهای روانپزشکی می‌توانند به کنترل وسواس کمک کنند. معمولاً متخصصان دارو‌های ضد‌افسردگی را در مرحله اول امتحان می‌کنند که عبارتند از:

• کلومیپرامین برای بزرگسالان و کودکان ۱۰ سال به بالا

• فلوکستین برای بزرگسالان و کودکان ۷ سال به بالا

• فلووکسامین برای بزرگسالان و کودکان ۸ سال به بالا

• پاروکستین فقط برای بزرگسالان

• سرترالین برای بزرگسالان و کودکان ۶ سال به بالا

در پایان به‌خاطر داشته باشید که وسواس فکری جزو اختلالات روانشناختی است که در طول زندگی با شما باقی می‌ماند، اما خوشبختانه به درمان‌های رایج به‌خوبی جواب می‌دهد. شما هر چه زود‌تر به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید، درمان آن آسان‌تر و تبعاتش کمتر خواهند بود.

مرکز مشاوره خانواده موفق/ شاد اماده راهنمایی، مشاوره و پاسخگویی به سوالات شما می باشد.

دکتر محمدحسین آسوده مشاوره ازدواج و خانواده بیرجند 

 دکتر مریم قلی پور فیروزجایی مشاور خانواده و کودک بیرجند

آدرس مطب: خراسان جنوبی، بیرجند طالقانی 12 ساختمان پزشکان پارس طبقه سوم

مرکز تخصصی مشاوره ازدواج و رواندرمانی خانواده

تلفن رزرو نوبت 09193214434

منبع: سایت رواندرمان

منابع کنکور دکتری مشاوره خانواده سراسری / آزاد 1404 مشاوره خانواده

فهرست منابع آزمون دکتری رشته مشاوره به شرح زیر می باشد :

نظریه های مشاوره و رواندرمانی

  نظریه های مشاوره و رواندرمانی دکتر عبدالله شفیع آبادی و غلامرضا ناصری نشر مرکز دانشگاهی

نظریه و کاربست مشاوره و رواندرمان تالیف جرالد کوری ترجمه سید محمدی انتشارات ارسباران

نظریه های مشاوره و رواندرمانی پروچسکا ترجمه سید محمدی انتشارات رشد

نظریه های مشاوره شغلی

 راهنمایی و مشاوره شغلی و نظریه های انتخاب شغل تالیف دکتر عبدالله شفیع آبادی انتشارات رشد

حرفه مناسب شما چیست؟ تالیف جان هالند ترجمه دکتر سیمین حسینیان و دکتر منوره یزدی انتشارات آگاه

نظریه ها و روشهای مشاوره گروهی

 پویایی گروه و مشاوره گروهی تالیف دکتر عبدالله شفیع آبادی انتشارات رشد

نظریه های مشاوره و رواندرمانی گروهی تالیف دکتر شکوه نوابی نژاد انتشارات سمت

گروه درمانی تالیف ماریان اشنایدر و جرالد کوری ترجمه دکتر سیف الله بهاری و همکاران نشر روان

نظریه ها و روشهای مشاوره خانواده

 خانواده درمانی ایرنه و هربرت گلدنبرگ ترجمه حسین شاهی  و نقشبندی انتشارات روان

خانواده درمانی با تضمین درمان کارآمد تالیف کارلسون لن اسپری و جودیت لویس ترجمه دکتر شکوه نوابی انتشارات انجمن اولیا و مربیان 

آمار و روش تحقیق

احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی تالیف دکتر علی دلاور انتشارات رشد

تحلیل آماری در روانشناسی و علوم تربیتی نوشته فرگوسن ترجمه دکتر علی دلاور و دکتر نقشبندی انتشارات ارسباران

مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی تالیف دکتر علی دلاور انتشارات رشد

مبانی پژوهش در علوم رفتاری ۲ جلدی تالیف کرلینجر ترجمه دکتر حسن پاشا شریفی و دکتر نجفی زند انتشارات فراروان

روش تحقیق در روانشناسی و علو تربیتی تالیف دکتر علی دلاور انتشارات ارسباران

زبان انگلیسی

 هر چه متون و لغات تخصصی بیشتری مطالعه شود سودمند می باشد

کتاب  Cambridge Preparation for the TOEFL

برنامه مطالعه هفتگی برای امتحانات و کنکور رایگان مشاور بیرجند

آیا می‌توان بهترین زمان مطالعه را پیدا کرد؟ برای همه افراد یک زمان خاص صدق میکند؟ آیا یادگیری در روز بهتر است یا در شب؟ تحقیقات زیادی در این زمینه توسط محققین مختلف انجام شده که هرکدام زمان های خاصی را مشخص کرده اند، با این وجود انتخاب زمان مناسب یکی از چالش های پیش روی هر دانش آموز است، که بتواند زمان مطالعه مطلوب خود را کشف کند تا بهترین یادگیری یا به اصطلاح بیشتری بازدهی درسی را داشته باشد، شیوه های یادگیری هر فرد متفاوت است

همانطور که گفتیم بهترین زمان مطالعه برای هر شخص با توجه به شرایط و سلیقه شان متفاوت است، یادگیری بعضی افراد در روز و برخی در شب بهتر عمل میکند، کسانی شب را موقعیت مناسبی برای مطالعه می دانند و نظر بر این دارند که ساعات پایانی شب بخاطر آرامشش ذهن آمادگی بهتری برای دریافت مطالب دارد، افرادی صبح را پس از استراحت شبانه انتخاب می‌کنند و معتقدند صبح انرژی بیشتری دارند و یادگیری آنها بهتر خواهد بود، البته که نظر همه افراد درست است و انتخاب بهترین زمان مطالعه بستگی به خود فرد دارد، اما عوامل مختلفی در سطح یادگیری شما دخیل است که می‌تواند یادگیری را کمتر یا بیشتر کند. البته درس خواندن در روز و شب هر کدام مزایا خاص خودش را دارد، مثلا در صبح بعد یک استراحت کافی و خوردن صبحانه مقوی و استفاده از نور طبیعی می‌تواند گزینه خوبی برای بهترین زمان مطالعه باشد، البته شب هم فوایدی همچون دور بودن از عوامل حواس پرتی مثل سروصدا و… دارد و با توجه به تحقیقات انجام شده در بعضی مواقع ذهن در حالت خستگی دریافت بهتری از مفاهیم دارد، و بعد از دریافت مطالب خواب کمک می‌کند مطالب درسی در ذهن تثبیت شوند، با این وجود باید توجه داشته باشید ذهن برای هر ساعتی که برای مطالعه انتخاب می‌کنید نیاز به استراحت دارد و دانش آموزان به طور متوسط بین ۸ تا ۹ ساعت احتیاج به خواب شبانه دارند.

اگر بخواهیم با زمان مطالعه دقیق برای کنکوری ها در نظر بگیریم برای افراد مختلف متفاوت است، البته دانش آموزانی که محصل هستند وقت کمتری نسبت به پشت کنکوری ها دارند و به طور تقریبی میتوان بین ۳۰ تا ۴۵ ساعت در هفته برای محصل ها و برای پشت کنکوری ها بین۶۰ تا ۹۰ ساعت در هفته زمان مطالعه در نظر گرفت. اما چیزی که اهمیت دارد کمیت نیست بلکه کیفیت مطالعه است، اگر اهمیت زمان مطالعه به قدری برای شما پررنگ بشود که به کیفیت مطالعه توجه نداشته باشید، بازدهی مناسبی از درس خواندن خود نخواهید داشت.

شما برای پیدا کردن زمان مطالعه مناسب برای خودتان باید یک جدول زمانی مطالعه تهیه کنید، این کار باعث می‌شود شما متوجه شوید در ساعات مختلف روز توانایی های یادگیری شما مثل هوشیاری و حافظه در چه سطوحی قرار دارند. برای یافتن زمان مطالعه مفید ممکن است مجبور باشید در ساعت های مختلف دروس مختلف را مطالعه کنید تا زمان مطالعه مناسب تری برای هر درس پیدا کنید، بعد از یافتن بهترین زمان درس خواندن باید با آن سازگار شوید، یعنی یک روال مطالعه برای خود تنظیم کرده اید و با همان باید پیش بروید تا ذهن و بدن بتوانند با تعادل سازنده با یکدیگر بهترین بازدهی خود را نشان بدهند. با توجه به برنامه روزانه درسی، ساعات مدرسه و ساعت خواب و بیداری بهترین ساعت هوشیاری خود را پیدا کنید؛ زیرا کیفیت حافظه و هوشیاری شما در زمان های مختلف با افراد دیگر متفاوت خواهد بود. بهترین زمان مطالعه برای یادگیری دروس محاسباتی مثل ریاضی و فیزیک صبحگاه است زیرا صبح بعد از خواب شبانه هوشیار هستید و این دروس نیاز به دقت بالا و نوشتن دارند. بهترین زمان برای یادگیری دروس حفظی بعد از مطالعه دروس محاسباتی است، فراگیری دروس حفظی به صورت یادسپاری و فرستادن مطالب به حافظه بلند مدت با سرعت بالا میباشد.

تراپیست کیست؟ درمانگر تراپیست خانواده در بیرجند

تراپیست یا درمانگر فردی متخصص است که به افراد کمک می‌کند تا با مشکلات روانی، عاطفی و رفتاری خود کنار بیایند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. تراپیست‌ها با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های مختلف درمانی، به افراد کمک می‌کنند تا به درک بهتری از خود و دنیای اطراف خود برسند و مهارت‌های لازم برای مقابله با چالش‌های زندگی را کسب کنند.


تفاوت تراپیست و روانشناس
روانشناس: فردی است که در زمینه روانشناسی تحصیل کرده و به مطالعه فرآیندهای ذهنی و رفتاری انسان می‌پردازد. روانشناسان ممکن است در زمینه‌های مختلفی مانند روانشناسی بالینی،سلامت، عمومی، تربیتی،خانواده، صنعتی و سازمانی فعالیت کنند.

تراپیست: فردی است که علاوه بر تحصیلات روانشناسی، آموزش‌های تخصصی در زمینه درمان‌های روانشناختی را نیز گذرانده است. تراپیست‌ها به طور مستقیم با مراجعان کار می‌کنند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا مشکلات خود را حل کنند.
به عبارت ساده‌تر، همه تراپیست‌ها روانشناس هستند، اما همه روانشناسان تراپیست نیستند.

منبع: میگنا