این فرایند بر اساس رویکردهای استاندارد و تخصصی مشاوره پیش از ازدواج طراحی شده است و معمولاً بین ۴ تا ۱۲ جلسه، بسته به پیچیدگی رابطه و نیازهای اختصاصی زوجین، طول میکشد.
فاز اول: ارزیابی اولیه و جمعآوری دادهها (Intake and Assessment)
هدف این فاز، شناخت عمیق شخصیت هر فرد و پویایی رابطه مشترک آنها است.
۱. مصاحبه فردی و مشترک
۲. استفاده از ابزارهای ارزیابی روانسنجی
فاز دوم: بررسی حوزههای کلیدی تفاوت و سازگاری (Key Areas Analysis)
در این مرحله، مشاور به صورت ساختارمند، حوزههای حساس و بالقوه تعارضزا را به بحث میگذارد تا اختلافات به سطح آگاهی زوجین آورده شوند.
|
حوزه کلیدی |
محورهای تخصصی مورد بررسی |
|
مهارتهای ارتباطی |
نحوه انتقال احساسات، گوش دادن فعال و همدلانه، و درک تفاوتهای جنسیتی در شیوه ارتباط. |
|
مدیریت تعارض |
شناسایی سبکهای حل اختلاف، آموزش “قوانین مبارزه منصفانه” و تکنیکهای ترمیم رابطه پس از دعوا (عذرخواهی و بخشش). |
|
اهداف و ارزشهای مشترک |
دیدگاههای متقابل در مورد شغل، سبک زندگی، مدیریت زمان آزاد و تعریف مشترک از خوشبختی. |
|
مسائل مالی و اقتصادی |
بررسی بدهیها و داراییها، روش پسانداز، تقسیم مسئولیتهای مالی و تصمیمگیریهای مشترک در مورد بودجه. |
|
خانواده و روابط با بستگان |
تعیین مرزهای سالم با خانوادههای اصلی و میزان استقلال/وابستگی عاطفی به والدین. |
|
صمیمیت و روابط جنسی |
انتظارات، نیازها و دفعات رابطه، و تأکید بر اهمیت صمیمیت عاطفی به عنوان زیربنای صمیمیت فیزیکی. |
|
فرزندپروری |
توافق بر سر تعداد و زمان فرزندآوری، و همچنین سبکهای مطلوب فرزندپروری و تقسیم وظایف تربیت. |
|
باورهای معنوی و مذهبی |
نقش دین و معنویت در زندگی روزمره و توافق بر سر آموزشهای مذهبی آتی به فرزندان. |
فاز سوم: آموزش و توسعه مهارتها (Skill Building and Intervention)
مشاور به صورت فعال، مهارتهای لازم برای عبور از چالشهای زندگی مشترک را به زوجین آموزش میدهد.
فاز چهارم: جمعبندی و برنامهریزی برای آینده (Conclusion and Future Planning)
مرحله نهایی برای ارائه یک ارزیابی جامع و برنامهریزی برای حفظ کیفیت رابطه پس از ازدواج است.
نشانی مرکز شما: خراسان جنوبی، بیرجند، طالقانی ۱۲، ساختمان پزشکان پارس، طبقه سوم.
خلاصه کامل فرایند مشاوره پیش از ازدواج
فرایند مشاوره پیش از ازدواج اغلب در ۴ تا ۱۲ جلسه، بسته به نیاز زوجین و روش مشاور، تقسیمبندی میشود.
دکتر مریم قلی پور متخصصی مشاوره روانشناسی خانواده و کودک با 20 سال سابقه تجربی در حوزه مشاوره خانواده و کودک
دکتر محمدحسین آسوده متخصص مشاور خانواده و ازدواج، مشاوره تخصصی پیش از ازدواج و مشاوره کنکور و انتخاب رشته. مشاور تحصیلی با 25 سال سابقه کار
فاز اول: ارزیابی اولیه و جمعآوری دادهها (Intake and Assessment)
این مرحله به منظور شناخت عمیقتر هر یک از زوجین، تاریخچه فردی و پویایی رابطه فعلی آنها انجام میشود.
۱. مصاحبه فردی و مشترک
جلسه مقدماتی مشترک: توضیح قوانین محرمانگی، اهداف مشاوره و ساختار جلسات.
مصاحبه فردی:کسب اطلاعات دقیق در مورد تاریخچه خانوادگی (از جمله سبکهای دلبستگی، الگوهای ارتباطی والدین)، تاریخچه پزشکی (سلامت روان و جسم)، سوابق تحصیلی و شغلی، و تجربیات روابط گذشته هر فرد.
مصاحبه مشترک: مشاهده نحوه تعامل و ارتباطگیری زوجین در حضور مشاور.
۲. استفاده از ابزارهای ارزیابی روانسنجی
تستهای شخصیتی استاندارد: استفاده از ابزارهایی مانند NEO-PI-R (برای سنجش ۵ عامل بزرگ شخصیت)، MBTI یا MMPI (در صورت نیاز به غربالگری پاتولوژی).
تستهای سازگاری و رضایت زناشویی: استفاده از ابزارهای تخصصی مانند پرسشنامه آمادگی برای ازدواج (PAQ)، یا پرسشنامههای اختصاصی که حوزههای کلیدی تفاوتها را بررسی میکنند (مثلاً FOCUS، PREPARE/ENRICH).
فاز دوم: بررسی حوزههای کلیدی تفاوت و سازگاری (Key Areas Analysis)
در این فاز، مشاور حوزههایی را که میتوانند در آینده منجر به تعارض شوند، مورد موشکافی و بحث قرار میدهد.
| حوزه کلیدی | محورهای بحث و بررسی |
| مهارتهای ارتباطی | نحوه بیان احساسات، گوش دادن فعال، شفافیت در کلام، درک تفاوتهای جنسیتی در ارتباط. |
| مدیریت تعارض | سبکهای حل اختلاف (اجتناب، رقابت، سازش)، "قوانین مبارزه منصفانه"، ترمیم پس از دعوا، توانایی عذرخواهی و بخشش. |
| اهداف و ارزشهای مشترک | دیدگاهها درباره شغل، زندگی اجتماعی، سبک زندگی، اهمیت تحصیلات، محل سکونت آینده و تعریف خوشبختی. |
| مسائل مالی و اقتصادی| بدهیها، پسانداز، تقسیم مسئولیتهای مالی، دیدگاه نسبت به کار کردن هر دو طرف، و بودجهبندی. |
| خانواده و روابط با بستگان | تعیین مرزها با خانوادههای اصلی (والدین و خواهر و برادران)، میزان دخالت خانوادهها، دیدگاه نسبت به دید و بازدید. |
| صمیمیت و روابط جنسی | انتظارات جنسی، نیازها و دفعات رابطه، تابوهای جنسی، اهمیت صمیمیت عاطفی در کنار صمیمیت فیزیکی. |
| فرزندپروری | تصمیم برای داشتن فرزند (تعداد و زمان)، سبک فرزندپروری مطلوب، تقسیم وظایف تربیت. |
| باورهای معنوی و مذهبی | میزان اهمیت دین در زندگی روزمره، نحوه برگزاری مناسک، و توافق بر سر آموزشهای مذهبی به فرزندان. |
---
فاز سوم: آموزش و توسعه مهارتها (Skill Building and Intervention)
در این مرحله، مشاور به صورت فعال به آموزش زوجین میپردازد تا ضعفهای شناسایی شده در فاز دوم را پوشش دهد.
1. آموزش ارتباط مؤثر (Effective Communication):
* استفاده از جملات "من" (I-statements) به جای جملات "تو" (You-statements) برای پرهیز از سرزنش.
* تمرین مهارتهای همدلی و تأیید احساسات طرف مقابل.
* تکنیکهای جلوگیری از چهار عامل ویرانگر گاتمن (انتقاد، تحقیر، حالت دفاعی، سنگاندازی).
2. تنظیم انتظارات واقعبینانه (Managing Expectations):
* بحث در مورد اسطورههای ازدواج (Myths of Marriage) و کمک به زوجین برای درک واقعیتهای زندگی مشترک.
* آگاهسازی زوجین نسبت به تغییرات اجتنابناپذیر پس از ازدواج.
3. آموزش حل مسئله (Problem Solving):*
* ارائه یک چارچوب ساختارمند برای حل مشکلات، شامل تعریف دقیق مسئله، پیشنهاد راهحلها، و اجرای راهحل توافق شده.
4. تکنیکهای تقویت دلبستگی و صمیمیت:
* آموزش زمانبندی "ملاقاتهای عاطفی" (Date Nights).
* تقویت زبانهای عشق (Love Languages) هر فرد.
---
فاز چهارم: جمعبندی و برنامهریزی برای آینده (Conclusion and Future Planning)
این مرحله پایانی به منظور ارائه بازخورد نهایی و تبیین اقدامات پس از ازدواج است.
1. ارائه بازخورد جامع (Comprehensive Feedback):
* ارائه نتایج آزمونها و ارزیابیها به زبانی شفاف و غیرقضاوتی.
* شناسایی نقاط قوت (Resources) و نقاط ضعف (Growth Areas) رابطه.
2. تدوین برنامه تعمیر و نگهداری رابطه (Relationship Maintenance Plan):
* تنظیم اهداف کوتاهمدت و بلندمدت برای حوزههایی که نیاز به توجه بیشتری دارند (مثلاً توافق بر سر یک جلسه هفتگی برای صحبت درباره امور مالی).
* توصیه به مراجعات دورهای پس از ازدواج (مثلاً هر شش ماه یک بار در سال اول).
3. تصمیمگیری نهایی (Final Decision):
* در اکثر موارد، زوجین با آمادگی بیشتر مسیر ازدواج را ادامه میدهند.
* در موارد نادر و حساس، در صورتی که شکافها اساسی و غیرقابل ترمیم باشند، مشاور در محیطی حمایتگرانه و بدون قضاوت، ریسکهای ازدواج را توضیح داده و تصمیمگیری نهایی را به زوجین واگذار میکند.
این فرایند یک نقشه راه جامع برای اطمینان از آمادگی روانی، عاطفی و عملی زوجین جهت ورود به مرحله جدیدی از زندگی است.
خلاصه کتابهای :خانواده درمانی پایه،تالیف : فیلیپ بارکر ،مترجم : محسن دهقانی – زهره دهقانی
فنون خانواده درمانی :،تالیف : سالوادر مینوچین – اچ – چارلز فیشمن،ترجمه : فرشاد بهاری – فرح سیا
خانواده درمانی،تحلیل روابط و تعارضات همسران،تالیف : آلن کار،ترجمه : غلامرضا تبریزی
در این کتاب استاد سالوادور مینوچین در زمینه خانواده درمانی جزئیات مانور های مشکل و دقیق حرفه اش را شرح می دهد . از این رو کتاب حاضر ترکیبی از روش و شیوه کار یکی از موفق ترین پزشکان آمریکاست شیوه جامع و کاملی که آنها بر می گزنند درمانگر را از این اولین حرکات درمانی که همانا تبیین اهداف درمانی است به حرکات پایینی یعنی زمانی که خانواده می تواند عملکرد موثرتری داشته باشد سوق می دهد .
درک خانواده ملحق شدن به خانواده و برنامه ریزی درمان از جمله حرکت های اساسی است که در این کتاب شرح داده شده است .
فنون ویژه ای که در این کتاب به بحث گذارده می شود عبارتند از : فعال سازی مشکل – نو مبناسازی مشکل و تشدید مشکل تا مرحله بروز بحران علاوه بر این فنون شگرد های دیگری که هر درمانگر باید در به کارگیری آنها مهارت داشته باشد از جمله : تغییر مرزبندی بین اعضای خانواده ، بر هم زدن تعادل در روابط اعضای خانواده و تقویت حوزه و مناطق هماهنگ نیز مطرح می شوند . سرانجام اینکه نویسندگان کتاب حاضر نشان می دهند چگونه می توان واقعیات جدیدی برای خانواده خلق نمود و یا از مداخلات اضدادی و تاکید بر نقاط قوت استفاده کرد .
دکتر مریم قلی پور متخصصی مشاوره روانشناسی خانواده و کودک با 20 سال سابقه تجربی در حوزه مشاوره خانواده و کودک
دکتر محمدحسین آسوده متخصص مشاور خانواده و ازدواج، مشاوره تخصصی پیش از ازدواج و مشاوره کنکور و انتخاب رشته. مشاور تحصیلی با 25 سال سابقه کار