وصیت نامه داریوش کبیر

اینک من از دنیا می روم بیست و پنج کشور جزء امپراتوری ایران است.و در تمام این کشورها پول ایران رواج دارد و ایرانیان در ان کشورها دارای احترام هستند و مردم این کشورها نیز دارای احترام هستند جانشین من خشایارشاه باید مثل من در حفظ این کشورها بکوشدو راه نگهداری این کشورها این است که در امور داخلی انها مداخله نکنند و مذهب و شعائر انان را محترم بشمارد اکنون که من از این دنیا می روم تو دوازده کرور در یک زر در خزانه سلطنتی داری واین زر یکی از ارکان قدرت تو میباشدزیرا قدرت پادشاه فقط به شمشیر نیست بلکه به ثروت نیز است البته به خاطر داشته باش تو باید به این ذخیره بیفزایی نه اینکه از ان بکاهیمن نمی گویم که در مواقع ضروری از ان برداشت نکن زیرا قاعده این زر در خزانه این است کههنگام ضرورت از ان برداشت کننداما در اولین فرصت انچه برداشتی به خزانه برگردان مادرت اتوسا بر من حق داردپس پیوسته وسایل رضایتخاطرش را فراهم کن ده سال است که من مشغول ساختن انبارهای غله در نقاط مختلف کشور هستم و من روش ساختن این انبارها که از سنگ ساخته میشود و به شکل استوانه است در مصر اموختم و چون انبارها پیوسته تخلیه میشودحشرات در ان بوجود نمی ایندو غله در این انبارها چند سال می ماند بدون اینکه فاصد شودوتو باید بعد از منبه ساختن انبارهای غله ادامه بدهیتا اینکه همواره اذوغه دو ویا سه سال کشور در ان انبارها موجود باشد و هر ساله بعد از اینکه غله جدید به دست امد از غله موجود در انبارهابرای تامین کسری خواروبار از ان استفاده کن و غله جدید را بعد از اینکه بو جاری شد به انبار منتقل نما و به این ترتیب تو هرگز برای اذوغه در این مملکت دغدغه نخواهی داشت ولو دو یا سه سال پیاپی خشکسالی شودهرگز دوستان و ندیمان خود را به کارهای مملکتی نگمار و برای انها همان مزیت دوست بودن با تو کافی است چون اگر دوستان و ندیمان خود را به کارهای مملکتی بگماری و انان به مردم ظلم کنند و استفاده نا مشروع نمایند نخواهی توانست انها را به مجازات برسانی چون با تو دوست هستند و تو نا چاری رعایت دوستی بنمایی کانالی که من می خواستم بین شط نیل و دریای سرخ بوجود بیاورم هنوز به اتمام نرسیده وتمام کردن این کانال از نظر بازرگانی وجنگی خیلی اهمیت داردتو باید ان کانال را به اتمام برسانیو عوارض عبور کشتی ها از ان کانال نباید انقدر سنگین باشد که ناخدایان کشتی ترجیع بدهندکه از ان عبور نکنند اکنون من سپاهی به طرف مصر فرستادم تا اینکه در این قلمرو نظم برقرار کند ولی فرصت نکردم سپاهی به طرف یونان بفرستم و تو باید این کار را به انجام برسانی با یک ارتش قدرتمند به یونان حمله کن و به یونانیان بفهمان که پادشاه ایران قادر است که مرتکبین فجایع را تنبیه کند توصیه دیگر من به تو این است که هرگز دروغگو و متملق را به خود راه نده چون هر دوی انها افت سلطنت هستند و بدون ترحم دروغگو را از خود دور نما هرگز عمال دیوان را بر مردم مسلطنکن و برای اینکه عمال دیوان بر مردم مسلط نشوند قانون مالیات را وضع کردم که تماس عمال دیوان با مردم را خیلی کم کرده است و اگر این قانون را حفظ کنی عمال حکومت زیاد با مردم تماس نخواهند داشت افسران و سربازان ارتش را راضی نگه دار و با انها بدرفتاری نکن اگر با انها بد رفتاری کنی انها نخواهند توانست معامله متقابل کنند اما در میدان جنگ تلافی خواهند کرد ولو به قیمت کشته شدن خودشان باشد و تلافی انها اینطور خواهد بود که دست روی دست می گذارند و تسلیم می شوند تا اینکه وسیله شکست خوردن تو را فراهم کنند امر اموزش را که من شروع کردم ادامه بده و بگذار اتباع تو بتوانند بخوانند و بنویسند تا اینکه فهم و عقل انها بیشتر شود و هر چه فهم و عقل انها بیشتر شود تو با اطمینان بیشتری میتوانی سلطنت کنی همواره حامی کیش یزدان پرستی باش اما هیچ قومی را مجبور نکن که از کیش تو پیروی نماید و پیوسته و همیشه به خاطر داشته باش که هر کس باید ازاد باشد واز هر کیش که میل دارد پیروی نماید بعد از اینکه من زندگی را بدرود گفتم بدن من را بشوی و انگاه کفنی را که من خود فراهم کرده ام بر من بپیچان و در تابوت سنگی قرار بده و در قبر بگذار اما قبرم را که موجود است مسدود نکن تا هر زمانی که می توانی وارد قبر بشوی و تابوت سنگی مرا در انجا ببینی و بفهمی که من پدر تو پادشاهی مقتدر بودم و بر بیست و پنج کشور سلطنت می کردم مردم و تو نیز مثل من خواهی مرد زیرا سرنوشت ادمی این است که بمیرد خواه پادشاه بیست و پنج کشور باشد خواه یک خوارکن و هیچ کس در ان جهان باقی نخواهد ماند اگر تو هر زمانی که فرصت به دست می اوری وارد قبر من بشوی و تابوت را ببینی غرور و خود خواهی بر تو غلبه خواهد کرد اما وقتی مرگ خود را نزدیک دیدی بگو قبر مرا مسدود نمایند و وصیت کن که پسرت قبر تو را باز نگه دارد تا اینکه بتواند تابوت حاوی جسد تورا ببیند زنهار زنهار هرگز هم مدعی و هم قاضی نشو اگر از کسی ادعایی داری موافقت کن یک قاضی بی طرف ان ادعا را مورد رسیدگی قرار دهد و رای صادر نماید زیرا کسی که مدعی است اگر قاضی هم باشد ظلم خواهد کرد هرگز از اباد کردن دست برندار زیرا که اگر از اباد کردن دست برداری کشور تو رو به ویرانی خواهد گذاشت زیرا این قاعده است که وقتی کشوری اباد نمی شود به طرف ویرانی می رود در اباد کردن حفر قنات و احداث جاده و شهر سازی را در درجه اول قرار بده عفو و سخاوت را فراموش نکن و بدان بعد از عدالت برجسته ترین صفت پادشاهان عفو است و سخاوت ولی عفو باید موقعی به بکار بیفتد که کسی نسبت به تو خطایی کرده باشد و اگر به دیگری خطایی کرده باشد و تو خطارا عفو کنی ظلم کردهای زیرا حق دیگری را پایمال نمودهای بیش از این چیزی نمی گوییم این اظهارات را با حضور کسانی که غیر از تو در اینجا حاضر هستند کردم تا اینکه بدانند قبل از مرگ من این توصیه ها را کرده ام