مشاوره خانواده - مشاوره تحصیلی

استفاده از مطالب و محتوا با حفظ حقوق مولف و درج آدرس وبلاگ بلامانع است

مشاوره خانواده - مشاوره تحصیلی

استفاده از مطالب و محتوا با حفظ حقوق مولف و درج آدرس وبلاگ بلامانع است

کارگاه آموزشی چیست؟

کارگاه عبارت است از گرد همآئی تعدادی از افراد با تجربه و مسئول با تنی چند از کار شناسان به منظور پیدا کردن راه کا رمنطقی و اصولی در زمینه مسایل حر فه أی و مشکلات مورد نظر خود و افزایش مهارتهای شخصی آنان . شرکت کنندگان در کا رگاه حتی المقدور می بایست دارای مسئولیت اجرائی باشند یا در آینده نزدیک به کار اجرائی بپر دازند . کار گاه روشی است مبتنی بر حل مسئله . و برای جلب مشارکت افراد از انواع فنون بحث گروهی استفاده میکند . بر نامه ریزی آموزشی هر فعالیت جدید در طی کار گاه می بایست بر مبنای مطالبی باشد که در قبل در همان کار گاه آموزش داده شده باشد . کار گاه در طی مدت چند روز تا حد اکثر یک هفته بر گزار می شود . تمام شر کت کنندگان فعالانه د ربحث شرکت نموده و با همکاری هم بهترین راه حل را انتخاب می کنند. یکی از متداولترین روشهای مورد استفاده در کا رگاه ، بحث گروهی در باره مسایلی است که از قبل تعیین شده است . هر عضو نظریات خود را ابراز نموده و در عین حال از نظرات ، عقاید و تجربیات دیگران در باره سوالات مورد علاقه خود استفاده می کند .در کار گاه منابع و ماخذ مناسب در رابطه با موضوع کار گاه ارائه میشود . پس از پایان کار گاه توقع این است که در پیشرفت شغلی شرکت کنندگان ، حرکتی انجام شده باشد . و شرکت کنندگان در کاربرد روشهای ارائه شده ترغیب شده باشند .

هدف دقیق کار گاه ایجاد شرایطی است که در آن شرکت کنندگان در کا رگاه تصمیم بگیرند ، برنامه طرح نمایند و تغییرات لازم را به وجود آورند .

تعداد افراد شرکت کننده در کارگاه به طور معمول 10الی 15 نفر و تا حداکثر 25الی 30 نفر می باشد .

هر کا رگاه به طور عمده از سه قسمت تشکیل شده است : 1- سخنرانی ( یک ششم کل زمان کار گاه را به خود اختصاص میدهد ) 2- بحث گروهی و کار د رگروه های کوچک ( دو سوم زمان کار گاه را به خود اختصاص می دهد ) 3- جلسه ارائه کار گروه ها و مشارکت جمعی ( یک ششم زمان را به خود اختصاص میدهد . )

محدودیتهائی که در شیوه آموزشی کار گاه وجود دارد عبارت است از :

- نیاز به زمان زیادی برای شرکت کنندگان و برگزار کنندگان دارد .

- برای تعداد کمتر از ده نفر کار برد ندارد .

- به تسهیلات خاص نیاز دارد .

- امکان عدم مشارکت بعضی از افراد و فعالیت مستقل آنها در طی بر گزرای کار گاه وجود دارد .

- بر گزاری کار گاه هزینه نسبتا بالائی دارد .

قبل از برگزاری کار گاه می بایست نیاز های موجود در جامعه ، سیستم بهداشتی و یا کار کنان بهداشتی تعیین شود . انطباق موضوع کار گاه با نیاز های یاد شده باعث انگیزه بیشتر شرکت کنندگان برای یاد گیری و عملیاتی نمودن آموخته ها میشود .

اهداف آموزشی می بایست از تحلیل نیاز ها سرچشمه گرفته باشد . تعداد افرادی که قرار است آموزش ببینند ، ماهیت آموزش و کاری که فراگیران بعد از آموزش می بایست قادر به انجام آن باشند ، تعریف شود .

بهتر است کار گاه بعد از یک روز تعطیل بر گزار نشود و محل برگزاری آن از محل اقامت افراد دور باشد .

قبل از برگزاری کا رگاه می بایست نیاز های موجود د رجامعه ، سیستم بهداشتی و یا کار کنان بهداشتی تعیین شود . انطباق موضوع کار گاه با نیاز های یاد شده سبب انگیزه بیشتر شرکت کنندگان برای یاد گیری و عملیاتی نمودن ، آموخته ها میشود .

اقداماتی که قبل از برگزاری کار گاه می بایست انجام داد :

برنامه ریزی کارگاه توسط تیمی متشکل از رئیس و دبیر و مسئول اجرائی بر نامه انجام میشود 0 تصمیمات ضروری می بایست حداقل 2 ماه قبل از برگزاری کارگاه اتخاذ شده باشد 0-تیم مذکور مسئول اجرای برنامه ، طبق برنامه زمان بندی شده است 0 –و در پایان می بایست به ارزشیابی کارگاه پرداخته شود 0

تشکیل کمیته بر گزاری کار گاه تعیین موارد زیر را به عهده دارد :

- تعیین اهداف کلی ، اهداف ویژه رفتاری ،

- تعیین عنوان کار گاه ،

- تعیین نوع افراد شرکت کننده و نوع تخصص آنها ،

- طبقه بندی و گروه بندی شرکت کنندگان به گروه های کوچک ، با توجه به تخصص و تجا رب آنها

- پیش بینی و تهیه محتوی آموزشی

- تهیه سوالات پیش آزمون و پس آزمون و تکثیر آنها به تعداد شرکت کنندگان

- طرح سوالات بحث گرو هی متناسب با تخصصها و موضوع بحث ها

- تهیه فرم ارزشیابی و نظر خواهی پایان کار گاه

- تعیین محل کار گاه

- پیش بینی محل اقامت شر کت کنندگان

- تعیین زمان برگزاری کار گاه

- زمان بندی برنامه( با توجه به مدت سخنرانی ها ، استراحت ، کار گروهی –بحث عمومی –زمان جمع بندی )

- تعیین رئیس جلسه ، دبیر جلسه از میان شرکت کنندگان در هر روز

- پیش بینی ناظر یا تسهیل کننده بحث گروهی

- تهیه و ارسال بر نامه کار گاه جهت افراد شرکت کننده و سایر افراد درگیر

- تعیین انتظارات از افراد شرکت کننده ( توصیه به مطالعه متون خاص ، جمع آوری آمار یا اطلاعات خاص ... ) و ارسال شرح توقعات همراه دعوت نامه

- تهیه دعوت نامه و ارسال به موقع برای افراد شرکت کننده –تعیین زمانی برای قبول فرم در خواست

- پیش بینی و تامین هزینه کار گاه

- پیش بینی و تامین تدارکات و تجهیزات و تعیین مسئول تدارکات و تجهیزات

- نصب پلاکارد های لازم

- ارتباط با مطبوعات برای انجام مصاحبه و تهیه گزارش

- بررسی نهائی وضعیت سالن و کلاسها در دو روز قبل از بر گزاری کار گاه

اقداماتی که در زمان برگزاری کارگاه می بایست انجام شود :

- رئیس جلسه در ابتدا خوشامد می گوید و اعضا کار گاه را معرفی می نمایند . سخنرانان توسط رئیس جلسه دعوت می شوند 0برنامه اعلام میگردد 0

- هر سخنران حدود 20 تا 30 دقیقه مطالبی را ارائه میدهد و سپس اعضا در گروههای ( 5 تا 10 نفره ) در کلاس کار گروهی ، پیرامون سوالات تعیین شده ، بحث و تبادل نظر میکند 0

- پس از پایان کار گروهی در یک نشست عمومی از هر گروه یک نفر به عنوان گزارشگر ، نتایج کار گروهی خود را به جمع ارائه میدهد تا روی آن بحث و اظهار نظر کنند 0

- در هر گروه یک نفر به عنوان تسهیل کننده و هماهنگ کننده کار گروهی ( راهنما ) حضور دارد 0 این افراد از قبل تعیین شده اند 0

وظایف رئیس جلسه :

- مدیریت در جلسه از شروع سخنرانی آموزش دهندگان تا جمع بندی بحث عمومی جلسه بر عهده رئیس جلسه است 0

- از رئیس جلسه انتظار میرود : خود را عضوی مثل سایرین بداند

- دیگران را به شرکت در بحث تشویق و ترغیب کند 0

- اعضا را تشویق کند به نظرات یکدیگر احترام بگذارند0

- اعضا را به گرفتن تصمیمات جمعی هدایت کند

- به نظرات درست احترام بگذارد و باز خورد مناسب بدهد 0

- از تخصص همه افراد استفاده کند 0

- به یاد داشته باشد که هیچ عضوی در جلسه از او پایین تر نیست 0

- در صورت خارج شدن سخنران از موضوع بحث می تواند به او تذکر بدهد

وظایف دبیر جلسه :

- حفظ نظم و ترتیب بحث ها

- رعایت زمان تعیین شده برای هر فعالیت

- همکاری با رئیس جلسه در دعوت از اساتید و نمایندگان گروه ها برای ارائه نتایج کار گروهی مطابق با برنامه زمان بندی شده

- تحریر مصوبات و ابلاغ آن به اعضای جلسه و برگزار کنندگان 0

- تهیه گزارش کار گاه

مسائلی که سخنران ( آموزش دهنده ) لازم است رعایت کند :

- مدت سخنرانی نباید بیشتر از 30 دقیقه باشد0

- اهداف آموزشی را در ابتدای سخنرانی به اطلاع دیگران برساند 0

- به یاد داشته باشد پاسخ بسیاری از سوالات را میتوان در طی بحث گروهی داد0

- از مطالب جدید برای ارائه موضوع استفاده کند 0

- رئوس مطالب را به صورت جزوه در اختیار شرکت کنندگان بگذارد 0

- ایجاد انگیزه در ابتدای سخنرانی که میتواند به صورتهای زیر انجام شود 0( نمایش یک فیلم ویدیو کوتاه یا اسلاید یا تصویر در رابطه با موضوع موردبحث –بیان یک تجربه یا داستان در رابطه با موضوع مورد بحث –خواندن قطعه شعر یا قطعه ادبی که با بحث ارتباط داشته باشد 0)

نحوه انجام کار گروهی :

- اعضا در گروهای کوچک 5 تا 10 نفری در کلاسهای مجزا و محیط آموزشی با تجهیزات مورد نیاز ( میز ، صندلی ، وایت بورد و ماژیک …) قرار می گیرند 0

- اعضا خود را معرفی می کنند 0

- در گروه یک نفر به عنوان رئیس ، یک نفر به عنوان دبیر انتخاب میشود 0

- یک منشی و یک گزارشگر انتخاب میشود 0

- اهداف و زمان کار گروه توسط راهنما یا تسهیل کننده به کلیه اعضا گروه تذکر داده میشود 0

- رئیس گروه اداره جلسه و حفظ نظم و هماهنگی بحث و دبیر گروه مسئولیت تنظیم گزارشات را به عهده دارد

- یادداشت بحثها و نکات مهم بر روی تخته به عهده منشی تخته است 0

- گزارشگر ، تصمیمات اتخاذ شده در بحث گروهی را به کارگاه ارائه میدهد 0( نقطه نظرات و نتیجه گیریهای شخصی خود را دخالت نمی دهد ) در صورتی که هنگام گزارش ، جواب سوال رانداند ، میتواند از نظرات سایر اعضا گروه خود استفاده کند 0

وظیفه تسهیل کننده یا راهنما در جلسات کار گروهی:

تسهیل کننده جزو اعضای گروه نیست و اظهار نظر نمی کند ، نقش هدایت کننده و هماهنگ کننده را دارد 0 تا اعضای گروه در روند بحث گروهی راه را به خطا نروند 0 اگر اعضا به دلیل کمبود اطلاعات ، به بن بست برسند راهنما می تواند خیلی مختصر به موضوع اشاره کند و نتیجه گیری را به فراگیران محول نماید

وظیفه منشی تخته در جلسات کار گروهی :

در کار گروهی ، منشی تخته عضوی از اعضا گروه بوده در اظهار نظرها سهم مساوی دارد0و رئوس بحث ها و نکات مهم را که مورد استفاده اعضای گروه است بر روی تخته یادداشت میکند 0

وظیفه گزارشگر در جلسات کار گروهی :

گزارشگر تصمیمات اتخاذ شده در بحث گروهی را در جلسه عمومی کار گاه ارائه می کند . در ارائه گزارش نقطه نظرات شخصی خود را دخالت نمی دهد و فقط بیان کننده نظر جمع می باشد . در صورتی که هنگام ارائه گزارش پاسخ سوالی را نمی دانست ، می بایست از سایر اعضا گروه خود کمک بگیرد .

هنگام گزارش نام –شماره گروه –موضوعات مورد بحث –تصمیمات اتخاذ شده را در ترانس یادداشت نموده و گزارش می کند و در انتهای بحث ، مطالب تهیه شده در کاغذ یا طلق شفاف را جهت تهیه گزارش کار گاه به دبیر جلسه تحویل می دهد .

اقداماتی که بعد از بر گزرای کار گاه می بایست انجام شود :

- گزارش کار گاه توسط دبیر جلسه تهیه میشود .

نحوه گزارش نویس یک کار گاه آموزشی :

- مقدمه ( شرحی کوتاه در مورد دلایل منتهی به برگزاری کارگاه )

- هدف کلی کارگاه

- شرح نحوه عمل کارگاه و چگونگی انطباق شرکت کنندگان با این نحوه عمل

- نمونه ای از نتایج به دست آمده از کار گروهی

- فهرستی از مدارک مورد استفاده قرار گرفته

- نتایج ارزشیابی توسط شرکت کنندگان

- فهرست شرکت کنندگان

- ارسال نامه تشکر و گواهی شرکت در کارگاه ( حداکثر تا 15 روز بعد از پایان کارگاه ) انجام می گردد

- ارزشیابی دراز مدت( حداقل یک سال پس از شروع کارگاه انجام میشود . این ارزشیابی توسط ابزار پرسشنامه یا مصاحبه حضوری انجام میشود . تشکیل یک جلسه یک روزه با اعضا شرکت کننده تشکیل می گردد و رضایت شرکت کنندگان از آموزشهای دریافتی بررسی می شود . آیا آنچه آموخته شده در عمل نیز کار برد داشته است ؟ چه موانعی موجب بازداشتن آنان از انجام وظایفشان میشود ؟0 تاثیر آموزش های داده شده بر سلامت جامعه چه بوده است ؟ –آیا نیاز به پیگیری آموزشی وجود دارد ؟

خلاصه آن که :

مهمترین مشخصه روش کارگاه آموزش ، شرکت فعال دعوت شدگان در بحث گروهی و تشویق افرادبه تفکر انتقادی ولی سازنده و یافتن راه هائی می باشد که نهایتا به ارائه خدمات بهداشتی در مانی مطلوب به جامعه کمک می نماید .

کارگاه محلی برای صحبت کردن نیست بلکه مکانی است برای تصمیم گیری و کار گروهی .

منابع :

/شجاعی زاده ، داود - مدل های مطالعه رفتار در آموزش سلامت – انتشارات وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی – چاپ اول 1379

/قدوسیان،احمد، قاسمی ، محمد ، سرمست حمیده – مبانی و کار برد تکنولوژی آموزشی در ارتقای سلامت – انتشارات بحر العلوم قزوین 1382

/ قاسمی ، محمد -نحوه ساز ماندهی یک کار گاه آموزشی : انشارات دانشگاه علوم پزشکی قزوین

/آموزش اثر بخش در بهداشت – واحد آموزش بهداشت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز - 1381

/ایار- سمیر- پور اسلامی – پور اسلامی ،محمد – در باره ایدز آموزش بدهیم- گروه مدیریت برنامه های آموزش سلامت – چاپ اول – 1381